Luisteren en vertellen. Initiatief nemen en reageren. Leiden en volgen. Vragen en antwoorden. Wat een prachtig samenspel tussen mensen. Dat samenspel is voor mij het mooiste aan het samen muziek maken. Vrije improvisatie, of met globale afspraken in een akkoordenschema. Ja zelfs uitgeschreven notenschrift vereist samenspel om er muziek van te maken. Samenspel. Samen spelen. Ik vraag me af: zouden wij in ons werk, in vergaderingen, in gesprekken, datzelfde samenspel kunnen laten klinken. Samen werken zoals we samen musiceren.
Die vraag houdt me al langer bezig. Een sluitend antwoord heb ik er nog niet op gevonden. En de mensen met wie ik erover praat brengen me steeds weer nieuwe inzichten en perspectieven. Ik ben ook anders muziek gaan maken. Me bewuster van de interactie. Wat doe ik precies in dat samenspel? Welke taal gebruik ik?
Als ik de aandacht die ik eraan geef in percentages zou uitdrukken, dan bestaat muziek maken voor 75% uit luisteren en 25% uit vertellen. Een klein initiatief, een klein motiefje in mijn spel, een accent, is al voldoende om de ander uit te nodigen voor een muzikale wending. Ja, ik denk dat goed luisteren het meest essentiële is van samen musiceren.
Ik geniet van muziek maken, van het proces. Maar ons gezamenlijk resultaat is voor mij het mooist. Verwonderd kan ik zijn van hetgeen we samen zonder woorden bouwen en wat gewoon tussen ons in ontstaat, zich ontvouwt, groeit, volwassen wordt. Het is ook duidelijk wanneer het af is. Wanneer het samenspel dooft. Voldaan.
De taal van de muziek kent eigenlijk geen kritische noten. De taal van de muziek is altijd opbouwend. Ja, ik kan een dissonant blazen, de ander in fortissimo de mond snoeren of mijn instrument laten zwijgen. Maar ik ben me ervan bewust dat die ingreep als een litteken in het bouwwerk dat we samen produceren achterblijft. Muzisch communiceren is niet alleen een proces, het is óók het product.
En het meest voor de hand liggende inzicht: samenspelen is samen spelen. Musiceren verlicht mijn hart en mijn hoofd. Spel, speelsheid. De verlichting die ze brengt, daar houd ik van.
Vooral luisteren, iets maken, altijd constructief en speels. Hoe groot is het contrast soms met samenwerken in een organisatie. Geen wonder dat ik vaak een hekel heb aan vergaderingen. Dat ze mijn energie tot de laatste druppel opslurpen. En ze bestaan wel degelijk: die fijne werkoverleggen waar je samen resultaat boekt, waar gelachen wordt, waar je gehoord wordt en waar je de ander verstaat.
Vooral luisteren, iets maken, altijd constructief en speels. Ik ga het proberen. En als jij het ook probeert, dan wordt het wel wat, ons samenspel.